Ondanks versoepeling blijft de zichtbaarste coronamaatregel voorlopig overeind. Maar past de samenleving wel op anderhalve meter afstand? De lappendeken van coronamaatregelen is – op een enkele uitzondering na – per 1 juli vervangen door een ogenschijnlijk simpele maatregel: hou altijd en overal anderhalve meter afstand van elkaar. Premier Mark Rutte noemt het woord niet meer in zijn persconferenties, maar je zou kunnen zeggen: vanaf 1 juli leven we in de anderhalvemetersamenleving. NRC onderzocht aan de hand van vier dagelijkse scenario’s de consequenties voor het strikt naleven van de anderhalve meter. Hiervoor gingen zij in gesprek met VLR-voorzitter en directeur van lidbedrijf KONE Nederland Harold Bussing.
Anderhalve meter in de lift
Als Nederland weer massaal aan het werk gaat en anderhalve meter afstand moet houden, gaat dat wringen bij de liften, zegt Harold Bussing. Hij is directeur van liften- en roltrappenbedrijf KONE Nederland en voorzitter van de Vereniging voor Liften en Roltrappen (VLR), de branchevereniging. VLR adviseert pandeigenaren ook in liften anderhalve meter afstand te laten houden. Daarom hebben de meeste liften maar plek voor maximaal twee personen. Dat heeft grote gevolgen voor de wachttijd. Stel, er is een kantoorgebouw van tien verdiepingen en een lift die vijftig mensen moet verwerken tijdens de ochtendspits. Onder normale omstandigheden kunnen er acht personen in een lift. Dan zijn de vijftig personen in ongeveer negen minuten weggewerkt. Als er nog maar twee personen in de lift mogen, verdubbelt die tijd en moet een liftgebruiker ruim achttien minuten wachten.
De kleinere capaciteit van liften vergroten kan maar beperkt opgevangen worden door de snelheid te verhogen, zegt Bussing. Ieder gebouw is anders. Onderzoek naar ‘mobiliteitspatronen’, moet bedrijven de juiste knoppen geven om aan te draaien. “Gaan de medewerkers vaak met de lift naar de eerste verdieping, omdat daar een betere koffieautomaat zit, of naar de vierde verdieping waar het restaurant is gesitueerd?” Piekbelasting verlagen kan bijvoorbeeld door grote vergaderzalen, waar veel kantoorpersoneel over het algemeen vaak de dag start, te verplaatsen naar de begane grond.
Nieuwe liftetiquette
Bussing krijgt veel vragen van pandeigenaren over de nieuwe liftetiquette. Gebouweigenaren kunnen aan andere liftschakelingen denken, bijvoorbeeld door liften alleen op even- of oneven verdiepingen te laten stoppen. De tussenliggende verdiepingen kunnen dan met de trap bereikt worden, zegt Bussing. “Het liefst twee trappenhuizen: één voor omhooggaand verkeer, en één voor mensen die naar beneden gaan.” Pandeigenaren kunnen ook andere liftinstellingen overwegen, zoals de Sabbat-schakeling, vernoemd naar het orthodox-joodse gebruik om op zaterdag geen elektrische apparatuur te bedienen. De lift gaat dan automatisch de hele dag op en neer en stopt bij elke verdieping. Je hoeft dan niet meer op knoppen te duwen om de lift op te roepen of op de juiste verdieping uit te komen. Bijkomend voordeel: de lucht in de lift wordt door de vele stops ververst. Maar dat werkt niet voor elk pand. De Sabbat-schakeling is voor hoogbouw geen optie en als van de lift amper gebruik gemaakt wordt is het zonde hem de hele dag automatisch door het pand te laten zoeven. Een andere optie: mondkapjes, zoals ook in het openbaar vervoer verplicht is. Bussing hoopt van het RIVM duidelijkheid te krijgen of dat ook in liften moet, waar de reistijden relatief kort zijn. “We zijn in feite een soort publiek transportmiddel. Met mondkapjes kan de capaciteit verhoogd worden.”